Memento, 2000 yapımı bir psikolojik gerilim filmidir. Film, Leonard Shelby adında bir adamın karısının cinayetini çözmek için verdiği mücadeleyi konu alır. Ancak, Shelby’nin nadir görülen bir hafıza kaybı rahatsızlığı vardır. Film de bu rahatsızlığın Shelby’nin hayatına ne şekilde etki ettiğini ele almaktadır. Film ileriye doğru anlatılmaktadır ve seyirci Shelby’nin notlar sayesinde filmi sona doğru izler. Filmdeki sembolizm, karakter analizi ve ilginç anlatım teknikleri nedeniyle tartışmalara neden olmuştur. Memento, kesinlikle izlenmesi gereken bir filmdir.
Memento Film Konusu
Memento, karısının fiziksel saldırıya uğrayarak öldürülmesinin ardından, bu cinayeti çözmek için intikam alma amaçlı yaptığı yolculuğu konu alır. Baş karakterimiz Leonard Shelby, hafıza kaybı yaşıyor ve her 15 dakikada bir tüm anılarını unutuyor. Ancak cinayeti çözebilmek için bu durumun üstesinden gelmek zorundadır. Hikaye, ilerleyen zamanlarda anlatılan cinayetin göstergelerinin ve talihsiz olayların gizemini açığa çıkarırken, seyirciyi de zihnini zorlayan bir yarışa sürükler. Film, kronolojik olmayan filmlerin tipik bir örneği olarak kabul edilir ve son derece kurgusal bir teknik kullanır.
Karakter Analizi
Leonard Shelby, Memento filminin baş karakteridir ve hafıza kaybı onun hayatını etkileyen en önemli faktördür. Shelby, üzücü bir olay sonrası kısa süreli hafızası kaybolmuştur. Bu durum ise onun karısının cinayetinin ardındaki gerçeği bulmasını zorlaştıran bir engeldir. Shelby, anılarını ve bulduğu ipuçlarını hatırlayabilmek için notlar almayı tercih etmiştir. Ancak, notlarında bile karışıklık yaşadığı zamanlar olur. Shelby’nin yaşadığı hafıza kaybı, seyirciye onun dünya görüşünde bir değişiklik yaratarak, izleyicinin gerçekleri daha iyi anlamasına yardımcı olur.
Hafıza Kaybı
Leonard Shelby, önceki olaylar hakkında hatırlama sorunu yaşayan bir karakterdir. Bu nedenle, hafızasını kaybetmemek için notlar alır. Bu notlar, ona hayatındaki sıradan olayları hatırlatır ve karısının ölümünü çözmesine yardımcı olur. Shelby, her notu bir anı olarak görmekte ve daha uzun süre hatırlayabilmek için onları işaretlemektedir. Ancak notlarının zaman zaman yanlış anlaşılması, yanıltıcı ve tutarsız olması da bir dezavantajdır. Hafıza kaybı, Shelby’nin karakteristik özelliği olmasına rağmen, onu da komplike bir karakter haline getiren ivme unsuru olmuştur.
Teddy Gammell Karakteri
Teddy Gammell, Memento filmindeki önemli bir yan karakterdir. Leonard Shelby karakterinin özdeşleştiği çılgın bir karakterdir ve gerçekliği çarpıtarak Leonard’ı yanlış yönlendirmek hedefindedir. Teddy, Leonard’ı karısının katilini ararken kontrol etmeye çalışır fakat bu amaçla yanlış kişileri harekete geçirir. Teddy karakteri, filmin ilerleyen sahnelerinde Leonard’ın hafızasını manipüle etmeye başlar ve onu kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirir. Bu nedenle, filmin sonunda Teddy’nin katil olduğunu öğrendiğinde, Leonard için büyük bir tehdit haline gelir.
Sembolizm
Memento filmi, sembolizm açısından da oldukça zengin bir yapıya sahiptir. Filmde yer alan dokular, yol işaretleri, polaroid fotoğrafları ve notlar gibi birçok nesne, yüksek sembolik öneme sahiptir. Örneğin, dokular yoğun duygusal anıları yansıtırken, Shelby’nin notlarında yer alan semboller ise onun hatırlamasını sağlayan bir yardımcıdır.
Ayrıca, Shelby’nin karısı için aldığı kırmızı tişört ve bu tişörtün filmin sonundaki gerçeklikle bağlantısı da sembolik olarak önemlidir. Teddy karakterinin Shelby’nin hayatını çarpıtmaya çalışması ve ona karşı bir tehdit oluşturması da, filmin sembolik yapısını destekleyen diğer bir unsurudur.
Filmin içinde yer alan semboller ve anlamları, filmi anlamak ve çözmek açısından oldukça önemlidir. Sembolizm, filmin derinlik kazandığı ve okuyucunun dikkatini çektiği bir yapının oluşmasına yardımcı olur.
Dokular
Dokular, Memento filminde yoğun duygusal anıların bir işareti olarak kullanılmaktadır. Shelby’nin notlarında geçmiş olayların önemli anılarını hatırlamak için kullanılan dokuların, anıların içinde daha derin bir anlam ifade ettiği anlaşılmaktadır. Örneğin, filmde geçen bir dövüş sahnesinde, Shelby duvarlara çarptığında, duvarındaki özel bir dokuyu hatırlar. Bu dokuyu hatırlaması, eski bir dostunu ve onun cinayetini hatırlamasına yardımcı olur. Dokular, Shelby’nin kaybolan hafızasını yeniden hatırlamasına yardımcı olan görsel bir ipucu olarak da kullanılmaktadır.
İşaretler
Leonard Shelby’in notlarında kullandığı semboller, onun hafızasını hatırlamak için yardımcı elemanlardır. Yeşil, mavi, siyah ve kırmızı dolmakalem rengi kullanarak notlarını renklendirir. Bu sembollerle notları arasındaki farkı daha kolay ayırt edebilir ve daha rahat bir şekilde hatırlayabilir.
Bu semboller ayrıca çeşitli anlam ve önem taşır. Örneğin, bir çekiç sembolü cinayeti işleyen zanlıya atıfta bulunurken, bir ünlem işareti notun önemini gösterir. Ayrıca, Shelby bazen sembolleri kelimelerin yerine kullanarak, kısaltmalar yapar, bazı kelimeleri yok sayar ve bazılarını birleştirir. Bu, onun notlarının daha kısa ve daha anlaşılır olmasına yardımcı olur.
Shelby’nin semboller kullanması, notları tek bir yerde toplayarak hafızasının parçalarını bir araya getirmesine izin verir. İşaretler Shelby’nin hayatının bir parçası haline gelmiştir ve ona hayatta kalmasında yardımcı olmuştur.
Filmdeki Filmler ve Anlatım Teknikleri
Memento filmi, sahnelerin sıralaması ve zaman çizelgesi açısından oldukça dikkat çekicidir. Filmin ilginç yapısı nedeniyle, seyirciler zaman zaman kendilerini bir çıkmazın içinde buldukları hissedebilirler. Shelby’nin notlarında kullanılan sembolleri anlamak, filmi daha iyi anlamak için önemlidir. İleriye doğru anlatım teknikleri, filmi sona doğru izlemeyi mümkün kılarak bir sürpriz etkisi yaratır. Ayrıca, paralel anlatım teknikleri, seyircilere ana karakterin hatırlayamadığı olayları ve ana hikayeyi sunarken, karmaşık ve kafa karıştırıcı bir hikaye oluşturur. Bu açıdan, Memento filmi, büyük bir izleyici kitlesine sahip olmasını sağlamaktadır.
İleriye Doğru Anlatım
Memento filminin en dikkat çekici özelliklerinden biri, ileriye doğru anlatım tekniği kullanmasıdır. Baş karakter Leonard Shelby’in hafıza kaybı nedeniyle hikayeyi nasıl hatırladığı ve anlatımın bu şekilde yapılması, filmi farklı kılmaktadır. Shelby, notlar almaktadır ve seyirci de onun notları sayesinde hikayeyi sona doğru izler. Filmdeki anlatımın sondan başa doğru olduğu için, olayların bağlantısı zorlanmaktadır. Ancak Shelby’nin notlarının varlığı, seyircinin hikayenin sonunu önceden tahmin edememesine yardımcı olmaktadır.
Paralel Anlatım
Memento filmi, ilginç anlatım teknikleriyle dikkat çeken bir yapımdır. Paralel anlatım tekniği de bu tekniklerden biridir. Filmde, Leonard Shelby’nin amnezi hastalığıyla mücadelesi anlatılırken, paralel olarak başka bir senaryo da seyirciye sunulur. Bu senaryoda ise Leonard Shelby, karısının katilini bulmak için çalışmaktadır. İki senaryo arasında film boyunca gidip gelinir ve filmin sonlarına doğru iki senaryonun kesiştiği bir noktada sonuca ulaşılır. Bu anlatım tekniği, seyirciyi kafa karıştırsa da, filmin sürprizlerle dolu finaline ulaşmasını sağlar.
