Şovenizm bir kişinin, kendi sahip olduğu özelliklere sahip olan millet, ırk ya da cinsiyetin, diğerlerinden daha üstün olduğuna inanmasıdır. Bu inançlarını uygulamaya koyarak ayrımcılık, önyargı, aşağılama ve dışlama gibi davranışlar sergileyebilirler.
Şovenizm terimi ilk kez Fransız Devrimi döneminde kullanılmış, halkın devrimci ilerlemesi fikrine karşı direnen kişiler için kullanılan bir terimdir. Daha sonra 19. yüzyılda popüler hale gelmiştir.
Şovenizm, sadece ülkeler arasındaki ayrımlar için değil, aynı zamanda kültürel, dil, sanat ve diğer alanlarda da görülebilir. Şovenizme karşı mücadele etmek için farklı eğitim programları, önyargıları azaltmaya yönelik faaliyetler ve kapsayıcılığı teşvik eden politikalar uygulanabilir.
Şovenizmin Tarihi
Şovenizm terimi, Fransız Devrimi sırasında ortaya çıkmıştır ve daha sonra 19. yüzyılda popüler hale gelmiştir. Bu fikir, bir kişinin kendi milletinin üstünlüğüne ilişkin inançlarına dayanır. Şovenizm genellikle ayrımcılık, önyargı ve dışlama gibi olumsuz davranışlarla birlikte gelir.
Fransız Devrimi döneminde şovenizm terimi, Fransız milliyetçiliğini ifade etmek için kullanılmıştır. Ancak, terim daha sonra farklı kültür ve ırklara yönelik üstünlük inancını ifade etmek için de kullanılmıştır. Şovenizm, ulusal benliği ifade etmek yerine, milliyetçiliği sorgulayan ve eleştiren bir fikir olmuştur.
19. yüzyılda, milliyetçilik ve ulusalcılık hareketleriyle birlikte şovenizm de artmıştır. Bu dönemde, ülkeler kendi kultur ve tarihi değerlerinin korunmasına büyük önem vermişlerdir. Bunun sonucunda da diğer ülkeler ve kültürlerle karşılaştırıldığında kendilerinin üstün olduğuna inanmaya başlamışlardır.
Şovenizmin Belirtileri
Şovenizm kişisel bir inanç ve davranış biçimidir. Şovenizmin özellikleri, kendi millet, ırk veya cinsiyetinin aşırı hayranlığına ve diğerlerinin düşmanlığına yol açar. Şovenizmin diğer bir tabiri ayrımcılık, önyargı, aşağılama ve dışlamadır. Şovenizm gösteren kişiler, diğer insanları küçümserler ve kendilerinin üstünlüğünü savunurlar. Ayrıntılı olarak, şovenizmin belirtileri arasında etnik veya ırksal köken, dini inanç, milliyet, cinsiyet veya cinsel yönelim vb. konulardaki ayrımcılık; küçümseme, alaya alma, hakaretler vb.; önyargı and toplumdaki grupların dışlanmasını gerçekleştirmek yer alır.
- Şovenizm bir kişinin kendisine bağlı olan topluluğun üstünlüğüne inanmasını sağlar.
- Şovenizm, diğer insanları küçümser ve onları dışlar.
- Şovenizm, ayrımcılık, önyargı, aşağılama ve dışlama gibi pek çok sorunu tetikler.
Şovenizmle mücadele, bilinçli politikaların, çoğulculuğun ve farklı kültürlerin kabulünü öğretmenin yanı sıra, bireysel insanlar arasında da yapılabilir. Ön yargıları yok etmek bu süreçte önemlidir.
Kültürel Şovenizm
Kültürel şovenizm, bir kişinin kendi kültürünün diğer kültürlerden daha üstün olduğuna inanması ve bu kültürü diğer kültürlere benimsetmeye çalışmasıdır. Bu tür şovenizm, genellikle ulusal kültürü desteklemek için kullanılır ve farklılıkları inkar etme, ötekileştirme ve kültürel ayrımcılıkla sonuçlanabilir. Bu davranış, diğer kültürlerin varlığına saygı göstermeme ve çeşitliliğe karşı olma gibi olumsuz etkiler doğurabilir.
Birçok kültürde yer alan gelenek, görenek ve değerlerin küreselleşme ile birlikte kaybolma tehlikesi yaşadığı günümüzde, kültürel şovenizm daha da tehlikeli bir hal almaktadır. Bu nedenle, kültürler arasında anlayış ve saygı doğrultusunda bir iletişim kurulması ve kültürel çeşitliliğin korunması için çalışmalar yapılması gerekmektedir.
- Kültürel şovenizme örnek olarak;
- – Yabancı kültürleri benimsemekten kaçınma;
- – Kendi kültürüne ait özellikleri yüceltme;
- – Yeni kültürler hakkında önyargılı olma;
- – Başka kültürlerin ortaya koyduğu sanat, edebiyat, müzik ve diğer kültürel faaliyetleri küçümseme verilebilir.
Örnek: Dil Şovenizmi
Dil şovenizmi, bir kişinin kendi dilinin diğer dillere üstün olduğuna inanması ve diğer dilleri küçümsemesi olarak tanımlanır. Dil şovenizmi, birçok ülkede görülen bir sorundur. Dil şovenizmi, birçok formda ortaya çıkabilir. Bunlar arasında, bir kişinin kendi dilindeki kelime hazinesinin, diğer dillerdeki kelimelerden daha geniş olduğuna inanması veya kendi dilinin diğer dillere göre daha uygun olduğuna inanması sayılabilir.
Dil şovenizmi, diğer dilleri öğrenmeyi ve anlamayı engelleyerek toplumlar arası iletişimi zorlaştırabilir. Dil şovenizmi, kültürel çeşitliliğin önündeki engellerden biri olabilir.
Dil şovenizmi, diğer şovenizm türleri gibi ayrımcılığı ve önyargıyı körükleyebilir. Öğrenim sürecinde, öğrencilerin farklı dillere maruz kalması ve kültürel çeşitliliğe saygı göstermeleri gerekmektedir. Dil şovenizminin önüne geçmek için, kültürler arasındaki anlayışın artırılması ve farklı dillere açık olmanın önemi vurgulanmalıdır.
Örnek: Sanat Şovenizmi
Sanat şovenizmi, bir kişinin veya bir kültür grubunun kendi sanatına diğer sanat türlerinden veya farklı kültürlerin sanatından daha üstün olduğuna inanmasıdır. Bu davranış, diğer sanat türlerini ya da kültürlerin sanatını küçümsemek, zaman zaman da bunları yok saymak anlamına gelir. Örnek olarak, bir kişinin sadece kendi ülkesinin sinema filmlerini izlediğini ve yabancı filmlerden hoşlanmadığını söylemesi sanat şovenizmi örneğidir. Bu tutum, sanat ve kültür arasındaki zenginliği kısıtlar ve sınırlar. Sanat şovenizmine karşı, sanatın tüm dünyada farklı kültürlerin karşılaşması sonucu ortaya çıktığını unutmamalıyız.
Uluslararası Şovenizm
Uluslararası şovenizm, bir ulusun kendini diğer ülkelerin ve kültürlerin üstünde görmesi ve onları aşağılayarak eleştirmesi durumudur. Bu tür şovenizm belirtileri zaman zaman tanımlanabilir, özellikle de savaş dönemlerinde ortaya çıkabilir. Örneğin, bir ülkenin kendini diğer ülkelerin üzerinde görmesi ve onları küçük düşürmesi uluslararası şovenizm olarak tanımlanabilir. Bu tür düşünceler genellikle milliyetçi duygular ve milliyetçi politikalarla birleştirilir. Uluslararası şovenizme karşı mücadele, kültürel farkındalık, diyalog ve açıklık yaratmakla başlar.
Şovenizmle Mücadele
Şovenizmle mücadelede, özellikle eğitim programlarının önemi büyüktür. Çoğu insan, önyargılarının temelindeki sebepleri tam olarak anlamadıkları için bu konuda geri kalmaktadır. Öğrencilerin, insanların ırkları, cinsiyetleri veya kültürleri hakkındaki yanlış inançları hakkında bilgilendirilmesi, önyargıların azaltılmasına yardımcı olabilir.
Ayrıca, işyerlerinde ve okullarda çeşitliliği teşvik eden politikalar da şovenizmle mücadelede önemlidir. İşyerlerinde, farklı kültürlerden insanların bir arada çalışabileceği barındırmacı bir ortam oluşturmak gerekmektedir. Aynı şekilde, okullarda da öğrencilerin farklı kültürlerle tanışması ve etkileşimde bulunması teşvik edilmelidir.
Ülkeler arasında şovenizmi azaltmak için, kültürel ve politik bilgi değişimleri teşvik edilmelidir. Bu sayede, insanlar farklı ülkelerin kültürleri hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilirler ve bu sayede yanlış inançlar azaltılabilir.
