Sosyal Medya Yasa Tasarısı, Türkiye’deki sosyal medya platformları üzerinde daha sıkı bir kontrol sağlamayı amaçlayan bir düzenlemedir. Yasayla birlikte sosyal medya platformları ve kullanıcılarına çeşitli yükümlülükler getiriliyor. Bu yükümlülüklerin temel amacı özellikle yanıltıcı, isimsiz, kötü niyetli, nefret içeren veya yasa dışı içeriklerin paylaşımını engellemek ve sosyal medya platformlarına sorumluluk yüklemektir. Ayrıca, yasa, herhangi bir ihlal durumunda sadece kullanıcıya değil, aynı zamanda platforma da cezai yaptırımlar öngörüyor. Yasadan önce, sosyal medya platformları içeriklerden dolayı sorumlu tutulmayacak, ancak yasa tasarısı ile birlikte bu durum değişmiş bulunuyor.
Yasa Tasarısının Ana Maddeleri
Sosyal medya yasa tasarısı, sosyal medya platformlarına yönelik getirilen bir yasal düzenlemedir. Ana maddelerinden biri, sosyal medya platformlarının Türkiye’de temsilcilik açmaları ve veri merkezi kurmaları gerektiğidir. Ayrıca, sosyal medya platformları, BTK tarafından belirlenen sürelerde kullanıcı verilerini saklamakla yükümlüdürler.
Bunun yanı sıra yasa tasarısına göre, sosyal medya platformlarındaki içeriklerin denetimi de artırılmıştır. Bu doğrultuda, sosyal medya platformlarına içeriği çarpıtan, terör ve nefret içeren ve kişilik haklarını ihlal eden içerikleri kaldırma yükümlülüğü getirilmiştir. Ayrıca, platformlar, şikayet üzerine sadece Türkiye’ye özgü içerikleri de kaldırmak zorundadırlar.
Bu maddelerin uygulanabilmesi için BTK ve RTÜK gibi kurumlar, sosyal medya platformlarını denetleyecekler ve platformların yasaya uymaması durumunda cezai yaptırımlar uygulanacaktır.
Veri Saklama ve Paylaşımı
Veri Saklama ve Paylaşımı konusunda yasa tasarısının getirdiği detaylar oldukça önemlidir. Bu tasarıya göre, sosyal medya platformları kullanıcı verilerini belirlenen süreler boyunca saklamak zorundadır. Veri saklama süresi kullanıcının hesabının silinmesinden sonra minimum 6 ay olmalıdır. Ayrıca, kullanıcının izni olmadan verilerin 3. şahıslarla paylaşılması yasaklanmıştır. Ancak, kullanıcının veri paylaşımına onay vermesi durumunda, bu veriler şirketlerle ve devlet kurumlarıyla paylaşılabilir. Yasa tasarısı, kullanıcı verilerinin güvenliği için gerekli önlemleri almakta ve bilgi paylaşımının kullanıcının izin verdiği durumlarda yapılmasına olanak tanımaktadır.
Cezai Yaptırımlar
Cezai yaptırımlar, sosyal medya yasa tasarısının en önemli maddelerinden biridir. Veri saklama veya paylaşımı konusunda yasaya uymayanlar, ciddi cezalarla karşılaşabilirler. Yasanın cezai yaptırımları arasında, sosyal medya platformlarına ait verileri belirli bir süre saklamayanlar hakkında para cezası, kullanıcılardan veri toplama ve saklama konusunda izin almadan hareket edenler için ise daha ağır yaptırımlar yer alabilir. Ayrıca, kişisel bilgileri izin almadan paylaşanlar da cezai yaptırımlarla karşılaşabilirler. Bu nedenle, kullanıcı bilgilerinin korunması konusunda hassasiyet göstermek ve yasalara uygun hareket etmek son derece önemlidir.
İçerik Denetimi
Sosyal medya yasa tasarısı, yapılan paylaşımların denetlenmesini sağlayarak, yasaklanacak içeriklere karşı çözümler sunuyor. Tasarıya göre, özellikle terör, nefret söylemi, ırkçılık, cinsiyetçilik gibi konularda içerikler yasaklanacak. Ayrıca, kişisel hakları ihlal eden, şiddet içeren ve intihar teşvik eden içerikler de listeye dahil edildi. Ancak, bu yasakların denetlenmesi ve uygulanması konusunda tartışmalar yaşanıyor. Bazıları, bu yasakların sansür olacağından ve ifade özgürlüğüne zarar vereceğinden endişe ediyor. Yasa tasarısı gibi içerik denetimleri, şeffaflık, adalet ve kullanıcı gizliliği konularında titiz bir şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır.
Reklam Yasağı
Reklam yapmak, sosyal medya platformlarında oldukça önemli bir işlemdir. Ancak, yasa tasarısı ile birlikte, reklamların yayınlanabileceği koşullar belirli hale geldi. Yasa tasarısı kapsamında, siyasi partiler, adaylar ve seçim dönemleri ile ilgili yapılan reklamların belirli koşulları var. Bunun yanı sıra, sağlık ve ilaç endüstrisiyle ilgili yapılan reklamlar da yasaklanmış durumda. Ayrıca, alkol ve sigara ürünlerine yönelik reklam yapmak da yasal olarak yasaklandı. Bu yasa tasarısı ile birlikte platformlar, reklam verenlere belirli kısıtlamalar getirecek ve yasa ihlalleri durumunda platformlar da cezalandırılacak.
Yasa Tasarısının Tartışmaları
Sosyal medya yasa tasarısı, ülkemizde büyük tartışmalara yol açtı. Tartışmanın odak noktası, özgürlüklerin kısıtlanması ve sosyal medya platformlarına getirilen yükümlülükler oldu. Yasa tasarısına karşı olumlu veya olumsuz tutumları olanlar sosyal medyada açık bir şekilde görüşlerini dile getirdiler. Bazı kullanıcılar yasa tasarısının açık bir şekilde ifade özgürlüklerini kısıtlayacağına ve sansür uygulamalarının artacağına dair endişelerini paylaştılar. Bazı kişiler ise yasa tasarısının ülkemizi kötü amaçlı paylaşımları önleyeceğine inanıyor. Tartışmalar devam etse de, yasa tasarısının geleceği halen belirsiz.
Özgürlüklerin Kısıtlanması Tartışmaları
Sosyal medya yasa tasarısı, özellikle ifade özgürlüğüne getirdiği sınırlamalar nedeniyle kamuoyunda eleştirilerin odağı haline geldi. Eleştirenler, yasanın, sansür, ifade özgürlüğü ve kişilik haklarına saldırı olduğunu dile getirmektedirler. Özellikle önceden denetimsiz olan sosyal medya platformlarının, bu yasayı kendi yargı yetkisi dışında, kendi kurallarını işlettiği için uygulamada adaletsizliklere sebep olabileceği eleştirisi yapılmaktadır. Bunun yanı sıra, yasayla birlikte internette konuşma özgürlüğünü temel alan bir diyalog yaratan vatandaşların susturulacağı ve sansürleneceği öne sürülmektedir. Yasanın, bu yöndeki eleştirilerin bir bölümünü dikkate aldığı ve bazı düzenlemeler yapacağı da söylenmektedir.
Platformlara yükümlülük getirilmesi tartışmaları
Sosyal medya yasa tasarısı kapsamında sosyal medya platformlarına getirilen yükümlülükler, kamuoyunda büyük tartışmalara neden oldu. Tasarıya göre, platformlar kullanıcıların kişisel verilerinin saklanmasından, yasa dışı içeriklerin engellenmesine kadar birçok konuda sorumlu tutulacak. Bu durum, platformların özgürlükleri kısıtlamasına ve birçok farklı platformun tasarıya karşı tepki vermesine neden oldu.
Platformların yükümlülükleri arasında, kullanıcı verilerinin saklanması, içeriklerin denetlenmesi, yasa dışı içeriklerin çıkarılması, spam içeriklerin engellenmesi gibi birçok farklı konu yer alıyor. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmesinin belli bir süresi de belirlendi. Ancak, platformlar bu yükümlülüklerin yerine getirilmesinin maliyetli ve zor olduğunu öne sürerek tasarıya karşı tepki gösterdi.
Ayrıca, tasarının yasa dışı içerikleri engellemek amacıyla getirilen yükümlülüklerin, sansürü ve özgürlüklerin kısıtlanmasını da beraberinde getirebileceği endişeleri de dile getirildi.
Yasa Tasarısının Geleceği
Yasa tasarısı, ifade özgürlüğü ve kişisel veri gizliliği gibi önemli konuları içermesi nedeniyle tartışmaları beraberinde getirdi. Ancak, tasarının geçici md. 1, 2, 6, 7, 10, 12, 13, 15, 18, 20 ile son md. 37, 38, 39, 40, 41, 42, ve 43 maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından onaylandı. Tasarı, uygulamaya girebilecek. Türk Ceza Kanunu’na yeni maddeler ekleyen yasa, örneğin iftira, hakaret, şantaj, ötelendirme, zina ve çocukların cinsel istismarı gibi suçlarda ağır cezalar öngörüyor. Yasa, sosyal medya şirketlerinin taahhüt etmeleri gereken yükümlülükleri de düzenliyor ve kriterler ölçüsünde platformlar için gerekli sayıda çalışan atamayı gerektiriyor.
Yasa Tasarısının Onaylanması ve Uygulaması
Gelelim yasa tasarısının onaylanması ve uygulama tarihi hakkındaki bilgilere. Sosyal medya yasa tasarısı, Mayıs 2020’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. Onaylanması ile birlikte, sosyal medya şirketleri, veri saklama ve paylaşımı, içerik denetimi ve reklam yasağı gibi maddelere uygunluk sağlamak zorunda kaldılar.
Uygulama tarihi ise Ekim 2020 olarak belirlendi. Bu tarih itibariyle sosyal medya platformları, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de saklamak zorunda kaldılar. Ayrıca, platformlar, içerik yasaklarını uygulamakla yükümlü tutuldu.
Yasa tasarısının uygulanması öncesinde, sosyal medya platformlarına önceden bir bildirim yapılması gerekiyordu. Ancak sonuç olarak bu şartın uygulanmayacağı açıklandı.
